آنچه در مورد رشته پلیمر باید بدانید
جنبه تحقیقاتی رشته مهندسی پلیمر نیز بسیار گسترده است و باید فردی که وارد این رشته می شود محقق بسیار خوبی باشد. به دلیل میان رشته‌ای بودن این رشته، افرادی که علاقه‌مند به مهندسی هستند میتوانند وارد آن شوند. یکی دیگر از مواردی که این زمینه می‌طلبد صبر بسیار زیاد است، زیرا اکثر پروژه‌های پلیمری تا رسیدن به درآمد نسبتاً زمان‌بر هستند
- فرآورش پلیمرها: در این گرایش شما با فرایند کردن پلیمرها آشنا خواهید شد. به صورت عمده این گرایش شامل 3 زیرشاخه لاستیک، پلاستیک و کامپوزیت است. پایان‌نامه افرادی که وارد این گرایش می‌شوند در مقیاس کاملاً صنعتی است.
- علوم پایه: در این گرایش با مبانی علم پلیمر آشنا می‌شوید. گرایش علوم پایه جنبه صنعتی قویی ندارد، اما از نظر آکادمیک و تحقیقاتی رشته بسیار جذابی است و خواهان زیادی در سرتاسر دانشگاه‌های دنیا دارد.
- بایوپلیمر: این گرایش به پلیمرهای زیستی ربط دارد. پلیمرهایی که به طور گسترده وجود دارند و با ساختارهای زنده در تماس هستند. از جمله استفاده این پلیمرها می توان در داربست‌ها ، زخم پوش‌ها، لنزهای چشمی و کامپوزیت‌های دندانی اشاره کرد. فارغ التحصیلان این رشته هم توانایی کار در صنعت و هم توانایی کار تحقیقاتی در آزمایشگاه‌ها را بسته به انتخاب پایان‌نامه‌شان دارند.
- سنتز پلیمرها: مهمترین بخش تشکیل پلیمر، تبدیل کوچک مولکول به بزرگ مولکول یا همان پلیمر است. این کار تخصص افرادی است که در حیطه سنتز پلیمرها تلاش می‌کنند. زمینه کاری اینگونه افراد بیشتر در پتروشیمی‌های تولید کننده پلیمر است.
- نانوپلیمر: افراد انتخاب کننده این رشته هم با نانوذرات سروکار دارند که بسیار زمینه تحقیقاتی جالبی در دانشگاه‌های دنیا است. ذرات نانو به عنوان افزودنی در پلیمرها خواص بسیار جالبی از خود نشان می‌دهند و سازمان‌های حمایت کننده زیادی در سرتاسر دنیا دارند.
- ریاضیات‌عمومی، فیزیک‌عمومی، شیمی‌عمومی، برنامه‌نویسی‌کامپیوتر، کارگاه‌عمومی، شیمی‌آلی، مبانی‌مهندسی‌برق، موازنه‌انرژی‌و مواد، ترمودینامیک‌مهندسی، شیمی‌پلیمریزاسیون، انتقال‌حرارت، مکانیک‌سیالات، انتقال‌جرم، عملیات‌واحد، کنترل‌فرآیندها، اقتصاد و طرح‌مهندسی، نقشه‌کشی‌صنعتی، استاتیک‌و مقاومت‌مصالح، ترمودینامیک‌مهندسی، مکانیک‌سیالات، انتقال‌حرارت، موازنه‌انرژی‌و مواد، عملیات‌واحد، سینتیک‌و طرح‌راکتور، کنترل‌فرایندها، شیمی‌فیزیک، انتقال‌جرم، ریاضیات‌مهندسی، روش‌های‌اندازه‌گیری‌کمیت‌های‌مهندسی، شیمی‌فیزیک‌پلیمرها، شیمی‌سینتیک‌پلیمریزاسیون، وسائل‌اندازه‌گیری‌مشخصات‌مولکولی‌پلیمرها، روش‌های‌اندازه‌گیری‌مشخصات‌پلیمرها، مهندسی‌و کارگاه‌پلاستیک، رئولوژی‌پلیمرها، اصول‌مهندسی‌پلیمریزاسیون، خواص‌فیزیکی‌و مکانیکی‌پلیمرها، تکنولوژی‌و خواص‌فیزیکی‌الیاف، مهندسی‌و کارگاه‌الاستومر، تکنولوژی‌و کارگاه‌کامپوزیت‌ها، خواص‌و کاربرد پلیمرهای‌طبیعی.
دروس‌تخصصی‌گرایش‌صنایع‌پلیمر :
رئولوژی‌پلیمرها، مهندسی‌الاستومر، مهندسی‌پلاستیک، تکنولوژی‌کامپوزیت‌ها، تکنولوژی‌و خواص‌فیزیکی‌الیاف. (بسیاری‌از درس‌های‌این‌گرایش‌همراه با آزمایشگاه‌است.)
- دانشگاه صنعتی امیرکبیر و دانشگاه تهران و دانشگاه تربیت مدرس و پژوهشگاه پلیمر و مالک اشتر و صنعتی اصفهان بهترین دانشگاه های ارائه دهنده این رشته در ایران هستند.دیگر دانشگاه های ارائه دهنده این رشته عبارت اند از:دانشگاه صنعتی قم، دانشگاه ارومیه، دانشگاه گلستان – گرگان، دانشگاه صنعتی سهند – تبریز، دانشگاه بناب، دانشگاه یاسوج (محل تحصیل دانشکده نفت و گاز گچساران)، دانشگاه لرستان – خرم آباد، دانشگاه پیام نور استان تهران – تهران شمال، دانشگاه پیام نور استان البرز – مرکز کرج، دانشگاه پیام نور استان قزوین – مرکز قزوین، دانشگاه پیام نور استان گیلان – مرکز رشت، دانشگاه پیام نور استان گلستان – مرکز گرگان، دانشگاه پیام نور استان خراسان رضوی – مرکز مشهد، دانشگاه پیام نور استان آذربایجان غربی – مرکز ارومیه، دانشگاه پیام نور استان آذربایجان شرقی – مرکز تبریز، دانشگاه پیام نور استان خراسان شمالی – مرکز بجنورد، دانشگاه پیام نور استان کرمان – مرکز کرمان.
- یک حرفه ای مهندسی پلیمر باید مهارت های اساسی زیر را داشته باشد:
- باید یک ذهن خلاق داشته باشد.
- مهندس پلیمر یا تکنسین باید توانایی تجزیه و تحلیل همه جنبه های فرآیند تولید یک محصول پلیمری را داشته باشد.
- باید در طول زندگی حرفه ای ذهن کنجکاوی داشته باشد.
- باید همواره به هر مرحله از مراحل تولید محصولات پلیمر و رویه عملیاتی رسیدگی به محصولات تولیدی توجه کند.
- مهندس پلیمر / تکنسین باید توانایی کار در یک تیم را داشته باشد.
- امکان برقراری ارتباط به زبان انگلیسی (کلامی و نوشتاری) الزامی است.
- باید به خوبی با علوم کامپیوتر آشنا باشد که در هر آموزش مهندسی ضروری است.
- همیشه باید در مورد آخرین پیشرفت علمی در زمینه علم پلیمر به روز باشد.
- همیشه باید دانش کافی درباره فن آوری پلیمر که به طور مداوم در حال تغییر است نگه دارد.
- همیشه باید با شرکت در دوره های کوتاه ، سمینار های مختلفی که توسط صنعت و جوامع علمی مختلف برگزار می شود ، هر از گاهی فنون و فن آوری های جدیدی را در این زمینه بیاموزد.
- حوزه ی فعالیت رشته مهندسی پلیمر بسیار وسیع است و هنوز به مرز اشباع در ایران نرسیده است. این رشته از معدود رشته‌هایی است که همه ی فارغ‌التحصیلان آن در مقاطع مختلف، میتوانند به داشتن شغل مناسب امیدوار باشند.تعداد بالای گرایش‌های این رشته و کاربردی بودن آن و همچنین روبه گسترش بودن باعث ایجاد فرصت‌های شغلی مناسب برای فارغ‌التحصیلان این رشته شده است. البته با توجه به صنعتی بودن این رشته بازار کار مهندسی پلیمر برای خانم ها شاید فضای سختی باشد اما وقتی پای علاقه و اراده در میان باشد هیچ چیز سخت نیست.فارغ التحصیلان رشته مهندسی پلیمر حوزه های کاری گوناگونی را پیش رو دارند که می توانند در آن مشغول به کار شوند. استخدام مهندس پلیمر در صنایع گوناگونی مانند:
- نظامی
- پزشکی
- کشاورزی
- حمل و نقل
- بسته بندی
- صنایع پلیمر
- کارخانه های رنگ سازی و رزین سازی
- چسب سازی
- صنایع لاستیک و پلاستیک
- پتروشیمی
- خودروسازی
- نساجی
- صنایع نفت و گاز
- الیاف مصنوعی
- کفش سازی
- کامپوزیت ها
- کاغذسازی پلیمریزاسیون
- نانو پلیمر و …
امکان پذیر است.
علاوه بر صنایع گوناگون، فارغ التحصیلان این رشته در صورت داشتن خلاقیت و مهارت های لازم می توانند در:
- موسسات تحقیقاتی و مراکز تحقیقاتی دانشگاه ها
- دفاتر مهندسین مشاور
- واحدهای برنامه ریزی صنایع تولید پلیمر
و سایر موسسات و سازمان های دولتی و خصوصی مشغول به کار شوند.
پست‌هایی که به فارغ التحصیلان این رشته در کارخانه‌ها پیشنهاد می‌شود، عبارتند از:
- مسئول کنترل کیفیت (QC)
- مسئول تحقیق و توسعه (R&D)
- مسئول آزمایشگاه
می باشد. کلیه این پست‌ها، در اصل سمت‌های مهندسی هستند و افراد تجربی به سختی میتوانند در این جایگاه‌های شغلی کار کنند.
